صیغه محرمیت

صیغه محرمیت صیغه ازدواج با هدف محرمیت بدون بهره جنسی. هدف اصلی خواندن این صیغه، ازدواج نیست؛ بلکه محرمیتی است که به واسطه آن بین مرد با مادرِ دختر و یا بین زن و پدرِ پسر ایجاد می‌شود.

در صحیح بودن صیغه محرمیت بین فقها اختلاف است.

مفهوم

صیغه محرمیت صیغه ازدواجی است که هدف از اجرای آن، صرف محرمیت، بدون بهره جنسی است. هدف از این نوع صیغه، تزویج دختر یا پسر نابالغ با اجازه ولیّ آنان به منظور ایجاد محرمیت بین مرد با مادرِ دختر و یا بین زن و پدرِ پسر است.

به عنوان مثال؛ مردی برای محرم شدن با زنی، دختر او را با اجازه ولیّ دختر برای مدت کوتاهی -مثلا یک ساعت- به عقد موقت خود در می‌آورد تا مادر این دختر، مادرزن او شود و برای همیشه به او محرم گردد. در عرف به ازدواج موقتی که بین دختر و پسر برای آشنایی بیشتر صورت می‌گیرد نیز صیغه محرمیت می‌گویند که این، همان ازدواج موقت است.

متن صیغه

صیغه‌ای که برای محرمیت خوانده می‌شود، همان صیغه‌ای است که در ازدواج موقت خوانده می‌شود. اگر زن و مرد برای خواندن صیغه عقد وکیل انتخاب کنند، اول وكيل زن به وكيل مرد بگويد: «زَوَّجْتُ مُوَكِّلَتِي مُوَكِّلَكَ فِي المُدَّةِ المَعْلُومَةِ عَلَى المَهْرِ المَعْلُومِ» یعنی موکل خود را به عقد موکل تو با مدت معلوم و مهریه معلوم درآوردم. سپس بدون فاصله وكیل مرد بگوید: «قَبِلْتُ التَّزْوِيجَ لِمُوَكِّلِي هكَذا» یعنی این ازدواج را به صورتی که گفته شد، قبول کردم.

اختلاف‌ها

در صحیح بودن چنین عقدی بین فقها اختلاف است:

• برخی آن را مطلقا صحیح دانسته‌اند.
• برخی شرط صحت عقد را قصد بهره جنسی دانسته‌اند. از این‌رو چنین عقدی را که تنها برای ایجاد محرمیت باشد، صحیح ندانسته‌اند.
• برخی دیگر از فقها، قصد بهره جنسی را شرط ندانسته‌اند؛ اما امکان آن را شرط دانسته‌اند. یعنی پسر یا دختر نابالغ باید در سنی باشند که امکان بهره جنسی از او وجود داشته باشد.
• برخی دیگر، مصلحت داشتن عقد برای پسر یا دختر نابالغ را شرط دانسته‌اند. بنابراین در صورتی که چنین عقدی برای طفل هیچ مصلحتی نداشته باشد عقد باطل است.

تفاوت با صیغه ازدواج

صیغه محرمیت با صیغه ازدواج تفاوت‌هایی دارد؛ از جمله در صحیح بودن صیغه محرمیت بین فقها اختلاف است، در حالی که در صیغه ازدواج چنین اختلافی وجود ندارد. همچنین هدف از صیغه ازدواج بهره جنسی است؛ اما در صیغه محرمیت تنها هدفش ایجاد محرمیت است.

جستارهای وابسته

پانویس

منابع

• امام خمینی، سيد روح الله، توضیح المسائل(مُحَشّی)، تحقیق سيد محمد حسين بنى هاشمى خمينى‌، قم، ‌دفتر انتشارات اسلامى، چاپ اول، ۱۳۹۲ش.
• انصاری، شیخ مرتضی، صراط النجاة، تحقیق محمد حسین فلاح زاده، قم، کنگره بزرگداشت دویستمین سالگرد تولد شیخ اعظم انصاری، ۱۳۷۳ش.
• بحرانی، یوسف بن احمد، الدرر النجفیّة من المُلتَقطات الیوسفیّة، بیروت، دار المصطفی لإحیاء التراث، ۱۴۲۳ق.
• میرزای قمی، ابوالقاسم بن محمدحسن، جامع الشتات، تهران، موسسه کیهان، ۱۳۷۱ش.
• نراقی، ملا احمد، رسائل و مسائل، قم، کنگره بزرگداشت ملا مهدی و ملا احمد نراقی، ۱۳۸۰ش.
• هاشمی شاهرودی، سید محمود، فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم السلام، قم، موسسه دائرة المعارف فقه اسلامی، چاپ اول، ۱۳۹۲ش.

پیوند به بیرون